Ôi dào, nói đến chuyện dạy tiếng Anh giao tiếp cho trẻ con ấy à, nhiều người cứ nghĩ đơn giản, cứ nhồi từ vựng, ngữ pháp là xong. Nhưng mà kinh nghiệm của tôi thì nó trầy trật lắm, không phải cứ muốn là được đâu.
Hành trình mò mẫm ban đầu
Hồi đầu tôi cũng loay hoay lắm. Cũng thử lên mạng tìm đủ thứ giáo án mẫu, nào là phương pháp A, kỹ thuật B. In ra một đống tài liệu, mua cả sách vở, hình ảnh màu mè các kiểu. Nghĩ bụng chắc là ổn rồi, cứ thế mà triển khai thôi.
Mấy buổi đầu, tôi cũng hăm hở lắm. Cho các bé học từ mới về chủ đề gia đình, màu sắc, con vật. Cũng cho hát mấy bài tiếng Anh thiếu nhi quen thuộc. Nhưng mà sao thấy nó cứ sao sao ấy. Bọn trẻ con thì đúng là cũng có lặp lại theo mình đấy, nhưng mà mặt đứa nào đứa nấy cứ ngơ ngác, kiểu học vẹt thôi chứ chả hiểu gì mấy.
Vấn đề cốt lõi tôi nhận ra là:
- Trẻ con nhanh chán nếu chỉ ngồi một chỗ học lý thuyết.
- Học từ đơn lẻ, không gắn vào ngữ cảnh cụ thể thì khó nhớ, khó dùng.
- Không có sự tương tác, thực hành giao tiếp thì coi như công cốc.
Thế là tôi thấy nản dần đều. Mấy cái giáo án kia nhìn thì hay đấy, nhưng áp dụng vào thực tế với lũ trẻ nhà mình nó cứ không khớp làm sao ấy. Nhiều lúc thấy bất lực, chỉ muốn bỏ cuộc cho xong.
Quyết tâm thay đổi và xây dựng giáo án thực chiến
Nhưng mà nghĩ lại, mình đã bỏ công sức ra rồi, không lẽ lại đầu hàng dễ thế. Tôi quyết định phải tự mình mày mò, xây dựng một cái gì đó thực sự phù hợp với bọn trẻ, tập trung vào GIAO TIẾP chứ không phải nhồi nhét kiến thức.
Bước 1: Xác định mục tiêu rõ ràng
Tôi không đặt nặng chuyện các con phải nói đúng ngữ pháp 100% hay thuộc làu làu cả trăm từ mới. Mục tiêu của tôi đơn giản là: làm sao để các con dám nói, thích nói và có thể dùng được những câu giao tiếp cơ bản trong các tình huống quen thuộc. Ví dụ chào hỏi, giới thiệu bản thân, hỏi tên, tuổi, nói về sở thích đơn giản.
Bước 2: Thiết kế hoạt động lấy trẻ làm trung tâm
Đây là lúc tôi vứt gần hết mấy cái lý thuyết sách vở đi. Tôi bắt đầu nghĩ xem bọn trẻ thích cái gì.
- Trò chơi vận động: Thay vì ngồi im đọc từ, tôi cho các con chơi trò “Simon Says” (Ông già Noel bảo), “Bingo” với hình ảnh, hoặc là chạy đi tìm đồ vật theo tên gọi tiếng Anh. Vừa học vừa chơi, đứa nào cũng hào hứng.
- Bài hát và vận động theo nhạc: Mấy bài hát tiếng Anh vui nhộn đúng là cứu cánh. Tôi chọn những bài có ca từ đơn giản, lặp đi lặp lại, có động tác minh họa. Cả cô cả trò cùng hát, cùng nhảy, không khí lớp lúc nào cũng rộn ràng.
- Kể chuyện bằng hình ảnh, rối tay: Trẻ con đứa nào chả thích nghe kể chuyện. Tôi dùng tranh ảnh to, rõ ràng, hoặc làm mấy con rối tay đơn giản để kể những câu chuyện ngắn, có nội dung gần gũi. Trong lúc kể thì lồng ghép các mẫu câu giao tiếp.
- Đóng kịch, sắm vai: Đây là hoạt động tôi thấy hiệu quả nhất để luyện giao tiếp. Tôi tạo ra các tình huống đơn giản như đi mua hàng, gặp bạn mới, hỏi đường… rồi cho các con tự sắm vai, nói chuyện với nhau bằng những câu đã học. Lúc đầu chúng nó còn ngại, nhưng dần dà quen rồi thì tự tin hẳn.
Bước 3: Chuẩn bị học liệu đơn giản, trực quan
Tôi không dùng sách giáo khoa dày cộp nữa. Thay vào đó là:
- Flashcards tự làm hoặc in màu (hình ảnh to, rõ, từ vựng đi kèm).
- Đồ vật thật (trái cây, đồ chơi, quần áo…).
- Tranh ảnh lớn minh họa các chủ đề, tình huống.
- Video hoạt hình, bài hát tiếng Anh ngắn.
Cứ cái gì trực quan, sinh động, dễ hiểu là tôi ưu tiên dùng.
Bước 4: Tạo môi trường nói tiếng Anh tự nhiên
Trong giờ học, tôi cố gắng dùng tiếng Anh nhiều nhất có thể, kể cả những câu mệnh lệnh đơn giản như “Stand up,” “Sit down,” “Listen,” “Look.” Ban đầu các con có thể chưa hiểu, tôi sẽ dùng hành động, cử chỉ để minh họa. Dần dần, chúng nó sẽ quen và hiểu được.
Tôi cũng khuyến khích các con nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh, dù chỉ là những câu đơn giản. Không chê bai, không sửa lỗi ngữ pháp quá nhiều lúc các con đang nói, để chúng không bị sợ sai mà không dám nói nữa.
Kết quả và những điều rút ra
Sau một thời gian kiên trì áp dụng cách làm này, tôi thấy sự thay đổi rõ rệt. Bọn trẻ không còn sợ học tiếng Anh nữa, thậm chí còn mong đến giờ học. Chúng nó mạnh dạn hơn trong việc nói, dù có thể phát âm chưa chuẩn, ngữ pháp còn sai sót, nhưng cái quan trọng là chúng nó đã dám giao tiếp.
Có hôm đang chơi, tự dưng có đứa chạy lại hỏi tôi: “Teacher, what’s this?” rồi chỉ vào một đồ vật. Hoặc có lúc chúng nó tự nói chuyện với nhau: “Hello! My name is… What’s your name?”. Những lúc như thế, tôi thấy vui lắm, cảm giác công sức của mình không uổng phí.
Tôi rút ra mấy điều thế này:
- Dạy tiếng Anh giao tiếp cho trẻ con quan trọng nhất là phải VUI. Có vui thì chúng nó mới thích, mới chịu học.
- Phải cực kỳ KIÊN NHẪN. Không thể ngày một ngày hai mà thấy kết quả ngay được.
- THỰC HÀNH LIÊN TỤC là chìa khóa. Học mà không dùng thì cũng như không.
- Đừng quá đặt nặng ngữ pháp ban đầu, hãy để các con TỰ TIN NÓI trước đã.
Đó, cái “giáo án” của tôi nó chỉ đơn giản vậy thôi. Không có gì cao siêu, chủ yếu là từ thực tế mình làm, mình điều chỉnh. Hy vọng chia sẻ này của tôi có ích cho ai đó cũng đang loay hoay tìm cách dạy tiếng Anh cho mấy đứa nhỏ ở nhà nhé. Thiệt tình là nhiều lúc cũng đuối lắm, nhưng thấy bọn trẻ tiến bộ là lại có động lực ngay!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ
