Chào các bác, hôm nay tôi lại ngoi lên chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình đây. Chả là dạo này tôi có nhu cầu dịch mấy thứ từ tiếng Việt sang tiếng Anh, ban đầu cũng nghĩ đơn giản thôi, nhưng mà bắt tay vào làm mới thấy cũng có nhiều cái hay ho để vọc vạch.
Bắt đầu thế nào?
Đầu tiên, như bao người khác, tôi cũng nghĩ ngay đến mấy công cụ dịch tự động phổ biến. Gõ “dịch tiếng Việt sang tiếng Anh” là ra cả đống. Tôi cũng thử qua vài cái nổi tiếng nhất. Ban đầu thì thấy cũng tiện, gõ vào là nó ra kết quả liền.
Nhưng mà đời không như là mơ các bác ạ.
Dịch mấy câu đơn giản, kiểu chào hỏi, giới thiệu tên tuổi thì cũng ổn. Nhưng khi tôi thử dịch mấy đoạn văn dài hơn, có ngữ cảnh phức tạp hơn một chút, thì bắt đầu thấy vấn đề. Nhiều lúc đọc bản dịch tiếng Anh mà nó cứ ngang ngang, kiểu “word by word” ấy, người bản xứ đọc chắc chả hiểu gì sất. Hoặc là nó hiểu sai ý của mình, dịch thành một nghĩa hoàn toàn khác.
Quá trình mày mò và thử nghiệm
Thế là tôi mới bắt đầu phải tìm hiểu kỹ hơn. Tôi nhận ra là không thể phụ thuộc hoàn toàn vào một công cụ duy nhất được. Mỗi cái nó có điểm mạnh, điểm yếu riêng.
Tôi thử làm theo mấy cách này:
- Chia nhỏ câu ra: Thay vì quăng cả một đoạn văn dài ngoằng vào, tôi thử chia thành từng câu ngắn, rõ nghĩa. Cái này giúp máy nó “dễ thở” hơn, dịch cũng đỡ sai hơn.
- Dùng nhiều công cụ để so sánh: Tôi copy cùng một đoạn tiếng Việt, rồi paste vào vài ba công cụ dịch khác nhau. Sau đó tôi đọc và so sánh kết quả của chúng. Thường thì sẽ có một cái cho ra kết quả nghe “xuôi tai” hơn hẳn.
- Dịch ngược lại: Đây là một mẹo khá hay. Sau khi có bản dịch tiếng Anh, tôi lại copy cái bản tiếng Anh đó, rồi dùng chính công cụ đó (hoặc công cụ khác) dịch ngược lại sang tiếng Việt. Nếu bản dịch ngược nó sát nghĩa với bản gốc tiếng Việt của mình thì khả năng cao là bản dịch tiếng Anh kia cũng ổn. Còn nếu nó ra một cái gì đó trời ơi đất hỡi thì biết là phải sửa rồi.
- Chú ý ngữ cảnh: Cái này quan trọng cực kỳ. Cùng một từ tiếng Việt nhưng đặt trong ngữ cảnh khác nhau thì sang tiếng Anh nó có thể là những từ hoàn toàn khác nhau. Nên lúc dịch, tôi cố gắng hình dung rõ cái ngữ cảnh mình đang muốn nói đến.
- Học thêm chút từ vựng và ngữ pháp cơ bản: Dù có công cụ hỗ trợ, nhưng nếu mình có chút kiến thức nền tảng thì vẫn tốt hơn. Ít nhất là mình có thể nhận ra được những lỗi sai cơ bản, hoặc biết cách diễn đạt lại câu tiếng Việt cho nó “dễ dịch” hơn. Nhiều khi câu tiếng Việt mình viết lủng củng, dài dòng quá thì máy nó cũng chịu, không tài nào dịch hay được.
Kết quả và những gì tôi nhận ra
Sau một thời gian loay hoay như vậy, thì kết quả dịch của tôi cũng cải thiện hơn kha khá. Tất nhiên là nó không thể hoàn hảo 100% như người bản xứ dịch được, nhất là với những văn bản chuyên ngành hoặc văn chương lai láng. Nhưng ít nhất thì nó cũng rõ nghĩa hơn, mạch lạc hơn, và người đọc có thể hiểu được ý mình muốn truyền đạt.
Tôi thấy là cái quá trình này nó cũng giống như mình học một kỹ năng mới vậy. Ban đầu thì bỡ ngỡ, làm sai tùm lum. Nhưng cứ kiên trì thử, rút kinh nghiệm từ từ thì sẽ khá lên thôi. Quan trọng là đừng có nản, và phải chấp nhận là không có cái gì “ăn liền” được cả.
Đấy, sơ sơ là quá trình của tôi như vậy. Hy vọng là chia sẻ này có ích cho bác nào cũng đang có nhu cầu tương tự. Chúc các bác thành công nhé!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ
