Chào mọi người, hôm nay tôi chia sẻ một chút kinh nghiệm thực tế của bản thân về cái vụ dịch tên tiếng Việt mình sang tiếng Anh sao cho nó “chuẩn” nhất có thể, hay ít nhất là đỡ bị hiểu lầm.
Gian nan hành trình tìm cách dịch tên
Nói thật là hồi đầu tôi cũng không để ý lắm đâu. Cứ nghĩ đơn giản là bỏ dấu đi, cùng lắm thì đảo ngược họ tên lại là xong. Ai dè, cũng lắm chuyện phết.
Tôi nhớ có lần làm hồ sơ cho thằng bạn tên “Nguyễn Hoàng Phúc”. Lúc đầu, tôi hồn nhiên gõ thành “Nguyen Hoang Phuc”. Đến khi gửi cho đối tác nước ngoài, họ cứ đọc thành một cái từ gì đó nghe rất chi là… nhạy cảm. Thằng bạn tôi thì mặt mày tiu nghỉu, còn tôi thì ngại chín cả người. Thế là tôi mới quyết tâm phải tìm hiểu cho ra ngô ra khoai.
Quá trình mày mò và thử nghiệm
Đầu tiên, tôi bắt đầu để ý cách mọi người xung quanh, nhất là những người hay làm việc với nước ngoài, họ viết tên như thế nào. Tôi thấy có mấy kiểu phổ biến:
- Kiểu 1: Bỏ dấu hoàn toàn. Ví dụ “Nguyễn Văn An” thành “Nguyen Van An”. Kiểu này thì dễ nhưng nhiều khi đọc lên nghe nó cứ ngang ngang, với lại dễ bị trùng tên với người nước ngoài có cách phát âm tương tự.
- Kiểu 2: Giữ nguyên dấu. Ví dụ “Nguyễn Văn An” vẫn là “Nguyễn Văn An”. Kiểu này thì chuẩn nhất về mặt ngữ nghĩa tiếng Việt, nhưng khổ nỗi không phải hệ thống nào, phần mềm nào cũng hỗ trợ tiếng Việt có dấu. Gửi mail đi mà người ta không đọc được thì cũng như không.
- Kiểu 3: Đảo họ lên trước, tên sau, có dấu phẩy. Ví dụ “Nguyen, Van An”. Kiểu này khá phổ biến trong các văn bản học thuật hoặc form đăng ký nước ngoài, nó giúp người ta dễ nhận biết đâu là họ, đâu là tên.
- Kiểu 4: Tên trước, họ sau. Ví dụ “An Van Nguyen”. Kiểu này thì theo phong cách phương Tây, tên riêng lên đầu.
Tôi cũng thử dùng mấy cái công cụ dịch tên trực tuyến, nhưng nói thật là cũng không ăn thua lắm. Nhiều khi nó dịch máy móc, không có sự linh hoạt. Chẳng hạn, tên “Dũng” mà nó dịch thành “Dung” thì nghe nó cứ yếu đuối làm sao ấy, trong khi chữ “Dũng” của mình nó mang nghĩa mạnh mẽ.
Sau một hồi loay hoay, đọc thêm mấy cái hướng dẫn trên mạng (mà cũng mỗi nơi nói một kiểu), rồi hỏi han thêm mấy anh chị đi trước, tôi bắt đầu hình thành một “quy tắc” riêng cho mình.
“Chuẩn” của riêng tôi và những lưu ý
Cuối cùng, tôi nhận ra là chẳng có cái gọi là “chuẩn” tuyệt đối trong việc này đâu. Quan trọng là mình chọn một cách thống nhất và nó phù hợp với ngữ cảnh sử dụng.
Với bản thân tôi, tôi thường ưu tiên như sau:
- Khi không yêu cầu cụ thể và muốn đơn giản: Tôi sẽ viết không dấu và theo thứ tự Tên + Tên Đệm (nếu có) + Họ. Ví dụ: “An Van Nguyen”. Chữ cái đầu mỗi thành phần viết hoa. Tôi thấy cách này khá phổ biến và dễ hiểu với người nước ngoài.
- Khi điền form, văn bản học thuật hoặc những nơi yêu cầu rõ ràng Họ (Family Name/Surname) và Tên (Given Name/First Name): Tôi sẽ viết Họ, Tên Đệm Tên (không dấu hoặc có dấu tùy yêu cầu của form). Ví dụ: “Nguyen, Van An” hoặc “Nguyễn, Văn An”. Cái dấu phẩy quan trọng lắm đấy, nó giúp phân biệt rõ ràng.
- Đối với những tên “nhạy cảm” khi bỏ dấu: Như trường hợp “Phúc” của bạn tôi, tôi sẽ cố gắng viết thành “Phuoc” thay vì “Phuc”. Hoặc nếu có thể, tôi sẽ tìm cách ghi chú thêm. Ví dụ, với tên “Dũng”, tôi có thể viết là “Dung (pronounced Yung)” nếu có cơ hội giải thích, hoặc chấp nhận viết “Dung” và hy vọng người ta không hiểu sai lệch quá nhiều. Đôi khi, một số người chọn hẳn một cái tên tiếng Anh song song để giao tiếp cho tiện.
- Vấn đề tên đệm (Middle Name): Thường thì tôi sẽ giữ lại tên đệm và viết đầy đủ. Ví dụ “Minh Anh Tran” thay vì “Anh Tran”. Trừ khi tên quá dài hoặc form chỉ cho phép First Name và Last Name, lúc đó có thể cân nhắc gộp Tên Đệm vào First Name, ví dụ “MinhAnh Tran”.
Điều quan trọng nhất tôi rút ra được là sự thống nhất. Đã chọn cách nào thì nên dùng cách đó cho tất cả các văn bản, giấy tờ, email của mình (trừ khi có yêu cầu đặc biệt). Chứ lúc thế này, lúc thế khác thì người ta cũng khó mà nhận ra mình.
Và một điều nữa là, nếu có cơ hội, đừng ngại giải thích cho bạn bè, đồng nghiệp nước ngoài về ý nghĩa tên của mình, hoặc cách phát âm chuẩn. Họ thường rất thích thú khi tìm hiểu về văn hóa của mình đấy.
Đó là chút kinh nghiệm thực tế của tôi trong cái vụ dịch tên này. Hy vọng nó giúp ích được phần nào cho anh chị em nào đang gặp khó khăn tương tự. Chẳng có gì là hoàn hảo, nhưng ít ra mình cũng cố gắng để tên của mình được hiểu một cách trân trọng nhất, phải không nào?
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ
![Học tiếng Anh online trẻ em có hiệu quả không? [Giải đáp]](https://tieng-anh.blog/wp-content/uploads/2025/06/940392f5f32a7ade1cc201767cf83e31-75x75.png)
