Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ chút kinh nghiệm xương máu của mình về cái việc học từ vựng tiếng Anh này. Nói thật là lắm lúc nản kinh khủng, học trước quên sau, cảm giác như mình cứ dậm chân tại chỗ vậy đó.
Khởi đầu gian nan và những lần thử sai
Hồi đầu tôi cũng như bao người, cắm đầu cắm cổ vào chép từ mới, mỗi từ chép 10 lần, 20 lần. Rồi thì mua cả đống sách từ vựng dày cộp về gặm. Nghĩ bụng chắc chăm chỉ là được. Ấy thế mà từ nó cứ trôi tuột đi đâu hết. Học được vài hôm, nhìn lại danh sách từ đã học, thấy quen quen mà chẳng nhớ nghĩa là gì, phát âm ra sao thì càng chịu.
Tôi cũng thử dùng mấy cái app học từ vựng trên điện thoại. Ban đầu cũng hào hứng lắm, vuốt vuốt chọn chọn nhìn cũng vui. Nhưng được một thời gian thì lại thấy nó cứ nhàm nhàm, với cả nhiều khi học xong trên app rồi mà đụng vào bài đọc hay lúc nghe người ta nói vẫn ú ớ như thường. Cảm giác từ nó không “ngấm” vào đầu mình ấy.
Bước ngoặt và hành trình tìm ra “chân ái”
Chuyện là thế này, hồi đó tôi cần ôn thi gấp một cái chứng chỉ tiếng Anh quan trọng, mà vốn từ thì lèo tèo vài chữ. Áp lực kinh khủng, cứ học trước quên sau. Lúc đó tôi mới nhận ra là cách học cũ của mình có vấn đề thật rồi, không thể cứ hùng hục như trâu được. Phải tìm cách nào đó thông minh hơn, hiệu quả hơn.
Thế là tôi bắt đầu mò mẫm, đọc đủ thứ chia sẻ trên mạng, hỏi han mấy đứa bạn giỏi tiếng Anh. Tôi nhận ra một điều quan trọng: học từ vựng không chỉ là nhớ mặt chữ và nghĩa tiếng Việt. Nó là cả một quá trình làm quen, hiểu sâu và sử dụng được từ đó.
Từ đó, tôi bắt đầu xây dựng một quy trình học từ vựng cho riêng mình, nó hơi lỉnh kỉnh một chút nhưng tôi thấy cực kỳ hiệu quả. Để tôi kể chi tiết cho mọi người nghe nhé:
1. Chọn lọc từ cần học – Không học lan man
Đầu tiên, tôi chọn lọc từ chứ không học lan man nữa. Tôi ưu tiên những từ hay gặp trong chủ đề mình quan tâm, hoặc những từ trong giáo trình, bài thi mình đang theo. Chứ không phải thấy từ nào mới cũng lao vào học. Như vậy dễ bị ngợp lắm.
- Tôi thường lấy từ trong các bài đọc, bài nghe mình đang học.
- Hoặc những từ bạn bè, thầy cô hay dùng.
- Ghi lại những từ mình thấy hay nhưng chưa biết nghĩa khi xem phim, đọc truyện.
2. Hiểu sâu về từ – Không chỉ là nghĩa
Tiếp theo, tôi không chỉ học nghĩa của từ đâu. Với mỗi từ mới, tôi làm mấy việc sau:
- Tra từ điển Anh-Anh: Xem định nghĩa bằng tiếng Anh, cái này giúp mình hiểu từ một cách chính xác hơn. Đọc cả ví dụ họ cho nữa.
- Xem loại từ: Danh từ, động từ, tính từ hay trạng từ? Cái này quan trọng để dùng cho đúng ngữ pháp.
- Nghe phát âm: Tôi dùng từ điển online có phát âm chuẩn của người bản xứ, rồi nhại theo vài lần cho quen miệng.
- Tìm hiểu gia đình từ (word family): Ví dụ học từ “beauty” (n) thì tìm luôn “beautiful” (adj), “beautifully” (adv). Học một được nhiều.
- Tìm từ đồng nghĩa, trái nghĩa (nếu có): Cái này giúp mở rộng vốn từ cực nhanh.
Nghe thì có vẻ nhiều việc cho một từ, nhưng làm vài lần là quen tay à. Với lại, làm kỹ thế này thì nhớ lâu hơn hẳn.
3. Ghi nhớ chủ động – Dùng Flashcard kiểu mới và sổ tay
Rồi đến phần ghi nhớ chủ động. Tôi vẫn dùng flashcard, nhưng không phải kiểu một mặt từ tiếng Anh, một mặt nghĩa tiếng Việt nữa đâu. Tôi làm thế này:
- Mặt trước: Ghi từ tiếng Anh, loại từ, phiên âm.
- Mặt sau: Ghi định nghĩa ngắn gọn bằng tiếng Anh (tôi tự viết lại theo ý hiểu của mình), một câu ví dụ mà tôi tự đặt hoặc lấy từ đâu đó thấy hay và dễ hiểu. Thêm cả từ đồng nghĩa/trái nghĩa nếu có.
Tôi còn có một cuốn sổ tay. Mỗi ngày học được khoảng 5-7 từ mới theo cách trên, tôi sẽ viết chúng vào sổ. Nhưng không chỉ viết từ và nghĩa, tôi cố gắng viết một đoạn văn ngắn, hoặc vài câu chuyện nho nhỏ có chứa tất cả các từ vừa học. Kiểu như tự mình sáng tạo ra ngữ cảnh cho chúng vậy đó. Lúc đầu viết hơi ngượng tay, câu cú lủng củng, nhưng dần dần sẽ quen.
4. Ôn tập ngắt quãng – Chìa khóa vàng của trí nhớ
Cái quan trọng nữa là ôn tập ngắt quãng. Không phải hôm nay học rồi mai ôn lại là xong đâu. Tôi dùng một cái hộp đựng flashcard chia thành nhiều ngăn, hoặc đơn giản là đánh dấu lại:
- Những từ vừa học xong: Ôn lại sau 1 ngày.
- Những từ đã thuộc sau 1 ngày: Ôn lại sau 3 ngày.
- Những từ đã thuộc sau 3 ngày: Ôn lại sau 1 tuần.
- Cứ thế kéo dài khoảng thời gian ra.
Mỗi lần ôn tập, tôi lại lôi flashcard ra tự kiểm tra. Từ nào quên thì đánh dấu lại, cho nó quay lại chu trình ôn tập dày hơn. Cách này khoa học gọi là “Spaced Repetition System” gì đó, tôi không nhớ rõ tên tiếng Anh, nhưng đại khái là nó dựa trên cách não mình ghi nhớ thông tin. Hiệu quả lắm đó!
5. Đem từ vựng vào thực tế – Học phải đi đôi với hành
Cuối cùng, và cũng là cái tôi thấy hay nhất, đó là đem từ vựng vào thực tế. Học mà không dùng thì cũng như không.
- Tập nói: Khi nói chuyện với bạn bè (nếu có bạn cùng học tiếng Anh thì quá tốt), hoặc tự nói chuyện với mình, tôi cố gắng chêm những từ mới học vào. Nghe có vẻ hơi kỳ cục lúc đầu, nhưng nó giúp mình nhớ từ trong ngữ cảnh thực.
- Tập viết: Viết nhật ký bằng tiếng Anh, viết bình luận trên mạng xã hội bằng tiếng Anh, hay đơn giản là viết vài dòng suy nghĩ mỗi ngày. Cố gắng dùng từ mới.
- Đọc và nghe nhiều hơn: Khi mình có một vốn từ kha khá rồi, việc đọc sách, báo, xem phim, nghe podcast tiếng Anh sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Và khi gặp lại những từ mình đã học trong những ngữ cảnh khác nhau, nó lại càng khắc sâu vào trí nhớ.
Kết quả và lời nhắn nhủ
Cứ kiên trì như vậy, dần dần vốn từ của tôi nó dày lên lúc nào không hay. Hồi trước đọc một trang sách phải tra từ điển mỏi cả tay, giờ thì đỡ hơn nhiều rồi. Xem phim cũng không cần phụ đề răm rắp nữa. Quan trọng nhất là tôi thấy tự tin hơn khi dùng tiếng Anh.
Dĩ nhiên là không có phương pháp nào là hoàn hảo cho tất cả mọi người. Nhưng đây là cách mà tôi đã thử và thấy nó “work” với mình. Quan trọng là phải kiên trì và tìm ra cách học phù hợp với bản thân. Đừng ngại thử nghiệm, đừng sợ sai. Cứ từ từ, rồi vốn từ của bạn cũng sẽ như cái cây được chăm bón cẩn thận, ngày càng đâm chồi nảy lộc thôi.
Hy vọng những chia sẻ hơi dài dòng này của tôi có ích cho mọi người. Chúc các bạn học tốt!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ
