Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ một chút về cái mà người ta hay gọi là “kỹ năng giải quyết vấn đề tiếng Anh”. Nghe thì có vẻ hơi hàn lâm, sách vở nhỉ? Nhưng mà thực tế trong quá trình tự mày mò học rồi dùng tiếng Anh của tôi, tôi thấy nó cũng không có gì quá ghê gớm đâu.
Hồi đó, lúc mới bắt đầu chú tâm hơn vào việc học tiếng Anh để phục vụ công việc, tôi cứ nghĩ đơn giản lắm. Tôi cho rằng “giải quyết vấn đề bằng tiếng Anh” chắc là mình biết ngữ pháp, có một mớ từ vựng kha khá, rồi khi gặp tình huống nào đó thì mình lôi vốn liếng đó ra mà nói, mà viết là xong. Cứ như kiểu mình có công cụ rồi thì việc gì cũng xử lý được.
Tôi cũng lao vào học từ vựng, cày ngữ pháp như bao người. Cũng mua mấy cuốn sách dạy viết email tiếng Anh, rồi học các mẫu câu giao tiếp thông dụng. Tôi nghĩ, ừ, thế này là ổn rồi, gặp vấn đề gì liên quan đến tiếng Anh là mình “bem” được hết.

Nhưng mà, mọi chuyện bắt đầu khác khi tôi thực sự phải dùng tiếng Anh để “giải quyết vấn đề” trong công việc. Có một lần, tôi cần phải liên hệ với một đối tác nước ngoài để làm rõ một vài điều khoản hợp đồng khá là lằng nhằng. Lúc đó, tôi soạn một cái email, cũng cố gắng dùng từ ngữ cho nó trang trọng, đúng ngữ pháp. Gửi đi xong, tôi nhận lại phản hồi mà đọc xong thấy hoang mang.
Họ không hiểu ý tôi muốn nói là gì! Mặc dù tôi thấy mình viết cũng rõ ràng, từ vựng cũng chuẩn mà. Thế là tôi phải ngồi ngẫm lại. Tôi nhận ra là, à, vấn đề không chỉ nằm ở chỗ mình biết bao nhiêu từ hay đúng ngữ pháp hay không.
Vậy rốt cuộc “kỹ năng giải quyết vấn đề tiếng Anh” là cái gì, qua trải nghiệm của tôi?
Sau nhiều lần vấp váp như thế, tôi mới dần nghiệm ra. Đối với tôi, cái “kỹ năng giải quyết vấn đề tiếng Anh” nó không phải là một cái gì đó tách biệt, kiểu như một môn học riêng.
Mà nó là khả năng vận dụng tổng hợp tiếng Anh để làm mấy việc sau:
- Hiểu rõ vấn đề: Đầu tiên là phải đọc hiểu, nghe hiểu để nắm được bản chất vấn đề là gì. Ví dụ, đọc email của đối tác, phải hiểu họ đang thắc mắc chỗ nào, họ cần gì. Chứ không phải chỉ dịch từng từ một cách máy móc.
- Suy nghĩ và phân tích bằng tiếng Anh (hoặc ít nhất là có thể chuyển đổi suy nghĩ sang tiếng Anh một cách mạch lạc): Khi hiểu vấn đề rồi, mình phải nghĩ xem nguyên nhân do đâu, có những giải pháp nào. Và quan trọng là phải diễn đạt được những suy nghĩ đó một cách logic bằng tiếng Anh.
- Trình bày giải pháp hoặc quan điểm một cách rõ ràng: Đây là lúc dùng đến kỹ năng nói hoặc viết. Phải làm sao cho người ta hiểu được ý mình, giải pháp mình đưa ra. Dùng từ đúng, câu cú mạch lạc, có đầu có cuối.
- Thảo luận và phản biện: Nhiều khi không phải mình nói là người ta nghe ngay. Sẽ có tranh luận, có những ý kiến trái chiều. Lúc này cần phải biết cách lắng nghe, bảo vệ quan điểm của mình, hoặc tiếp thu ý kiến của người khác, tất cả đều bằng tiếng Anh.
Nói chung, nó là cả một quá trình sử dụng ngôn ngữ để tư duy và giao tiếp nhằm đạt được một mục tiêu cụ thể nào đó. Hồi đó, tôi chỉ tập trung vào “ngôn ngữ” mà quên mất phần “tư duy” và “giao tiếp hiệu quả” trong đó.
Quá trình tôi tự rèn luyện nó cũng khá là thực tế:
Tôi bắt đầu thay đổi cách học. Thay vì chỉ học từ đơn lẻ, tôi học theo cụm, theo ngữ cảnh. Tôi tập trung vào việc diễn đạt ý của mình hơn là cố gắng dùng từ thật “cao siêu”.
- Tập diễn giải vấn đề: Tôi hay tự đặt ra các tình huống, ví dụ như “Nếu máy tính bị lỗi này thì giải thích cho bộ phận IT bằng tiếng Anh thế nào?”, “Nếu muốn đề xuất một ý tưởng mới cho sếp người nước ngoài thì trình bày ra sao?”. Rồi tôi thử viết ra hoặc nói thử.
- Lắng nghe và đọc nhiều hơn với mục đích “hiểu sâu”: Không chỉ đọc lướt qua để nắm ý chính, tôi cố gắng hiểu cách người bản xứ họ trình bày một vấn đề, cách họ dùng từ, cách họ lập luận. Tôi xem nhiều video thảo luận, đọc các bài phân tích.
- Không sợ sai: Ban đầu tôi cũng ngại nói, sợ sai ngữ pháp, sợ phát âm không chuẩn. Nhưng sau tôi kệ, cứ nói đã. Sai thì người ta sửa cho mình, hoặc mình tự nhận ra rồi sửa. Quan trọng là phải thực hành. Tôi bắt đầu tham gia vào các cuộc họp có yếu tố nước ngoài nhiều hơn, mạnh dạn phát biểu hơn.
- Tập trung vào thông điệp cốt lõi: Thay vì cố gắng phức tạp hóa vấn đề bằng những cấu trúc câu rối rắm, tôi học cách đi thẳng vào vấn đề, dùng câu đơn giản, từ ngữ rõ ràng để truyền tải ý chính.
Sau một thời gian dài kiên trì như vậy, tôi thấy khả năng dùng tiếng Anh để xử lý công việc của mình tốt hơn hẳn. Không phải là tôi giỏi tiếng Anh hơn theo kiểu thuộc nhiều từ hơn, mà là tôi biết cách dùng cái vốn tiếng Anh mình có để đạt được mục đích.

Đó là những gì tôi đã trải qua và rút ra được. Nó không phải là một công thức cao siêu gì cả, chỉ đơn giản là thực hành, va chạm và rút kinh nghiệm thôi. Hy vọng chia sẻ này của tôi có ích cho bạn nào đó cũng đang loay hoay với cái gọi là “kỹ năng giải quyết vấn đề tiếng Anh”. Cứ tự tin lên nhé!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ