Chào mọi người, nay tôi lại ngoi lên chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế đây. Chuyện là dạo này tôi hay phải mò mẫm dịch mấy thứ tiếng Anh sang tiếng Việt, mà ví tiền thì không phải lúc nào cũng rủng rỉnh để thuê người dịch chuyên nghiệp. Thế là tôi bắt đầu hành trình tìm kiếm các công cụ dịch thuật miễn phí trên mạng.
Hành trình tìm kiếm và thử nghiệm ban đầu
Ban đầu, tôi cũng như bao người, nghĩ ngay đến mấy cái tên quen thuộc. Tôi mở trình duyệt lên, gõ vào thanh tìm kiếm “dịch tiếng Anh sang tiếng Việt miễn phí”. Kết quả thì ra cả đống, hoa cả mắt. Tôi quyết định thử cái nổi tiếng nhất trước xem sao.
Tôi copy một đoạn văn bản tiếng Anh cần dịch, một email công việc khá là quan trọng. Dán vào ô dịch, chọn ngôn ngữ nguồn là Anh, đích là Việt. Bấm nút “Dịch”. Peng! Kết quả hiện ra gần như ngay lập tức. Tôi đọc lướt qua.

Ấn tượng ban đầu: Cũng được đấy chứ! Nó dịch khá nhanh, ý chính thì cũng nắm được sơ sơ. Mấy câu đơn giản thì có vẻ ổn.
Đi sâu hơn và những vấp váp
Nhưng mà, khi tôi bắt đầu đọc kỹ hơn, nhất là những câu phức tạp, có nhiều thuật ngữ chuyên ngành hoặc văn phong hơi hoa mỹ một chút, thì vấn đề bắt đầu xuất hiện. Nhiều câu dịch ra nghe nó cứ ngang ngang, không được tự nhiên, đọc lên thấy rất “máy móc”.
- Có những từ nó chọn để dịch không sát nghĩa trong ngữ cảnh cụ thể.
- Cấu trúc câu đôi khi bị đảo lộn, đọc rất khó hiểu.
- Mấy cái thành ngữ, tiếng lóng thì thôi rồi, gần như là “chào thua” luôn, dịch theo kiểu “word-by-word” làm mất hết cả ý nghĩa.
Tôi không bỏ cuộc. Tôi thử tiếp một vài công cụ miễn phí khác mà tìm được. Có cái thì giao diện hơi rối, có cái thì quảng cáo tùm lum. Tôi lại copy đoạn văn bản đó, dán vào từng cái để so sánh.
Kết quả thì cũng na ná nhau. Mỗi thằng có một kiểu “ngô nghê” riêng. Thằng thì dịch thoát ý hơn một chút ở điểm này, nhưng lại ngớ ngẩn ở điểm khác. Không có cái nào thực sự làm tôi hoàn toàn hài lòng cho những văn bản cần độ chính xác cao.
Quá trình tự điều chỉnh và rút kinh nghiệm
Sau một hồi loay hoay, tôi nhận ra là không thể phụ thuộc hoàn toàn vào mấy cái công cụ miễn phí này được, nhất là với những nội dung quan trọng. Thế là tôi bắt đầu điều chỉnh cách làm việc của mình:
- Sử dụng làm công cụ tham khảo ban đầu: Tôi vẫn dùng nó để nắm bắt ý chính của văn bản một cách nhanh chóng. Nó giúp tôi hình dung sơ bộ nội dung đang nói về cái gì.
- Dịch từng đoạn ngắn: Thay vì quăng cả một bài dài vào, tôi thử chia nhỏ ra, dịch từng câu hoặc từng đoạn ngắn. Đôi khi việc này giúp máy dịch “tập trung” hơn và cho ra kết quả đỡ tệ hơn một chút.
- Đối chiếu nhiều nguồn: Nếu có thời gian, tôi thử cùng một đoạn văn trên 2-3 công cụ khác nhau, rồi so sánh kết quả. Chỗ nào chúng nó dịch giống nhau thì khả năng cao là ổn, chỗ nào khác nhau thì phải xem xét kỹ.
- Tự biên tập lại: Đây là bước quan trọng nhất. Sau khi có bản dịch máy, tôi phải tự mình đọc lại thật kỹ, chỉnh sửa câu chữ, sắp xếp lại cấu trúc, chọn từ ngữ cho phù hợp với văn phong tiếng Việt. Coi như máy nó làm phần thô, còn mình làm phần tinh.
- Dùng từ điển hỗ trợ: Với những từ chuyên ngành hoặc từ khó mà máy dịch sai hoặc không chắc chắn, tôi chủ động tra cứu thêm ở các từ điển Anh-Việt uy tín.
Có hôm tôi nhận được một cái email từ đối tác nước ngoài, dài ngoằng, lại còn viết theo kiểu hơi văn vẻ. Tôi ném vào công cụ dịch quen thuộc. Đọc xong bản dịch tiếng Việt mà tôi toát mồ hôi. Câu cú lủng củng, ý tứ thì chỗ hiểu chỗ không. Thế là lại phải ngồi cặm cụi, chia nhỏ từng câu, vừa dịch máy vừa tra từ điển, rồi tự mình diễn giải lại. Mất cả buổi sáng mới tạm hiểu được người ta muốn nói gì.
Kết luận từ thực tiễn
Sau cả quá trình tự mình mày mò, thử nghiệm và “ăn hành” với đủ loại công cụ dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt miễn phí, tôi rút ra mấy điều thế này:

- Tiện thì có tiện: Không thể phủ nhận sự tiện lợi và nhanh chóng của chúng, nhất là khi bạn cần hiểu nhanh một đoạn văn bản lạ.
- Chất lượng “hên xui”: Với những câu đơn giản, nội dung thông thường thì có thể chấp nhận được. Nhưng với văn bản phức tạp, chuyên ngành, văn học thì chất lượng dịch thường không cao, đọc rất gượng gạo.
- Không thể thay thế con người (cho công việc quan trọng): Nếu bạn cần một bản dịch chính xác, tự nhiên, truyền tải đúng tinh thần của bản gốc cho công việc, hợp đồng, tài liệu quan trọng, thì việc bỏ tiền ra thuê dịch giả chuyên nghiệp vẫn là lựa chọn tốt nhất.
- Là công cụ hỗ trợ tốt: Nếu bạn biết cách sử dụng, kết hợp với kiến thức của bản thân và sự tỉ mỉ, thì các công cụ này vẫn là người trợ giúp đắc lực, giúp tiết kiệm thời gian ở khâu dịch thô ban đầu.
Đó, chút chia sẻ thực tế của tôi về việc dùng mấy công cụ dịch miễn phí. Nó giúp tôi xử lý được nhiều việc lặt vặt hàng ngày, nhưng quan trọng là mình phải biết giới hạn của nó ở đâu để không gặp rắc rối. Hy vọng có ích cho mọi người!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ