Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ chút kinh nghiệm xương máu của mình về chuyện phát âm tiếng Anh, đặc biệt là cho mấy bạn mới bắt đầu. Thiệt tình là hồi đó tôi cũng vật vã lắm, nói ra người ta cứ trợn tròn mắt không hiểu, hoặc là hiểu lầm tùm lum.
Lúc mới học, tôi cũng như nhiều người, cứ thấy chữ nào là đọc theo kiểu tiếng Việt phiên phiến đi. Ví dụ chữ “nice” thì tôi đọc là “nai”, còn “like” thì thành “lai”. Nghe nó cứ ngang phè phè, mà mình thì cứ tưởng mình nói đúng rồi. Mãi sau này, khi tôi thử nói chuyện với một người bạn nước ngoài, bạn ấy cứ “pardon?” liên tục, tôi mới nhận ra là có vấn đề.
Bắt đầu từ đâu?
Đầu tiên, tôi quyết định phải tìm hiểu xem người ta phát âm kiểu gì. Tôi mò mẫm trên mạng, xem đủ thứ video. Lúc đó tôi mới biết đến cái gọi là bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet). Ban đầu nhìn nó như đám giun dế, hoa cả mắt. Nhưng tôi nghĩ, không thử sao biết.
Thế là tôi bắt đầu từ những âm đơn giản nhất. Mỗi ngày tôi chỉ tập vài âm thôi, không dám ôm đồm nhiều.
- Tôi tìm mấy cái video dạy phát âm từng âm một, có hình miệng của người dạy nữa thì càng tốt. Tôi ngồi trước gương, cố gắng bắt chước y chang cái khẩu hình miệng của họ.
- Tôi tải mấy cái app dạy phát âm về điện thoại. Mấy app này nó có cái hay là mình đọc xong nó chấm điểm, rồi nó chỉ ra mình sai chỗ nào. Tuy không phải lúc nào cũng chính xác 100% nhưng cũng giúp ích được phần nào.
Quá trình luyện tập cụ thể của tôi
Sau khi nắm sơ sơ được mặt mũi các âm trong bảng IPA, tôi bắt đầu áp dụng vào từ vựng.
1. Tra từ điển có phiên âm: Mỗi khi học từ mới, việc đầu tiên tôi làm là tra từ điển (Oxford, Cambridge gì đó đều được). Tôi không chỉ xem nghĩa mà còn phải nghía ngay cái phần phiên âm bên cạnh. Rồi tôi tập đọc theo cái phiên âm đó. Ban đầu thì ngượng miệng lắm, đọc cứ trẹo cả lưỡi.
2. Nghe và lặp lại: Đây là cái khâu quan trọng cực kỳ. Tôi tìm những đoạn hội thoại ngắn, hoặc những bài hát tiếng Anh chậm rãi, dễ nghe.
- Nghe người ta nói một câu.
- Bấm dừng lại.
- Cố gắng lặp lại y chang, từ ngữ điệu, cách nhấn nhá cho đến từng âm cuối. Cái âm cuối (ending sounds) quan trọng lắm nha, ví dụ chữ “like” mà không có âm /k/ cuối nó ra nghĩa khác hoặc người ta không hiểu.
3. Ghi âm lại giọng của mình: Cái này ban đầu tôi ngại lắm, nghe giọng mình nó cứ kỳ kỳ sao đó. Nhưng mà phải làm! Ghi âm lại rồi nghe lại, bạn sẽ tự nhận ra mình phát âm sai chỗ nào, chỗ nào nghe chưa giống người bản xứ. Nhiều khi mình tưởng mình đọc đúng rồi, nhưng nghe lại mới thấy “ôi thôi”.
4. Tập trung vào những âm khó với người Việt: Mấy âm như /θ/ (trong “think”), /ð/ (trong “this”), âm /s/ ở cuối từ (ví dụ “books”), hay âm /r/ là những âm mà tôi thấy đa số người Việt mình hay gặp khó khăn. Tôi dành thời gian nhiều hơn để luyện mấy âm này. Cứ từ từ, mỗi ngày một chút.
5. Đừng sợ sai, đừng ngại nói: Hồi đầu tôi sợ sai lắm, sợ người ta cười. Nhưng mà nếu không nói ra thì làm sao biết mình sai ở đâu mà sửa. Cứ mạnh dạn nói, nhờ bạn bè hoặc thầy cô sửa cho. Ai cười thì kệ họ, mình học cho mình mà.
Kết quả ban đầu và duy trì
Sau khoảng vài tháng kiên trì như vậy, tôi bắt đầu thấy có sự khác biệt. Phát âm của tôi đỡ “Việt Nam” hơn hẳn. Khi nói chuyện, người nghe cũng ít phải hỏi lại hơn. Dĩ nhiên là chưa thể nào chuẩn như người bản xứ được, nhưng ít ra là giao tiếp cũng tự tin hơn nhiều.
Quan trọng nhất là phải kiên trì, mấy bạn ạ. Phát âm không phải là chuyện một sớm một chiều mà thành thạo được. Cứ từ từ, từng bước một, mỗi ngày luyện một chút. Đừng có nản!
Đến giờ, thỉnh thoảng tôi vẫn phải tra lại phiên âm của một vài từ lạ hoặc nghe lại cách người bản xứ nói. Việc học phát âm nó giống như việc tập thể dục vậy, phải duy trì đều đặn thì mới có kết quả tốt.
Hy vọng những chia sẻ này của tôi giúp ích được cho mấy bạn mới bắt đầu trên con đường chinh phục tiếng Anh. Chúc mọi người thành công!
Đặt lớp học thử miễn phí
Học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài
Sau khi tham gia học thử, bạn có cơ hội nhận được bộ quà tặng miễn phí:
✅ Báo cáo đánh giá trình độ tiếng Anh
✅ 24 buổi học phát âm
✅ 30 phim hoạt hình song ngữ
✅ Bộ thẻ học động từ
